Yazınsal bir tür ne demek ?

Gezgin

Yeni Üye
Yazınsal Bir Tür Nedir? Bir Tür Mü, Bir Türcü Mü?

Herkese merhaba!

Bugün sizlere, günlük hayatta çoğu zaman duyduğumuz ama aslında ne olduğunu tam olarak açıklayamadığımız bir kavramdan bahsedeceğim: Yazınsal bir tür. Evet, hepimiz bir yerlerde “Bu yazınsal bir türdür” gibi laflar duymuşuzdur, ama ne demek olduğunu kimse bize net bir şekilde anlatmamıştır. Çoğumuz için bu, "bu iş biraz edebi bir mesele" demek kadar derin olabilir. Şimdi gelin, bu yazınsal türlerin ne olduğu, neden bu kadar ciddi bir şekilde tartışıldığı ve belki de neden tam olarak ne olduklarıyla ilgilenmediğimize birlikte bakalım!

Yazınsal Bir Tür: Bir Kitapla Tanışalım

Hadi önce şunu kabul edelim: Yazınsal tür dediğimizde, hepimizin gözünde bir anda ağır ve derin edebi bir kitap belirir. Belki bir romandır, belki bir şiir… Kim bilir? Ama bir şey kesin: Bu kitap bir şekilde "sanat"tır. İşte bu noktada yazınsal türlerin tanımına girmemiz gerekiyor. Yani, yazınsal türler aslında yazılı bir eserin türüdür ve bu türler, eserin içerik, dil ve yapı özelliklerine göre gruplandırılır.

Örneğin, roman, şiir, deneme, makale, tiyatro, masal, hikaye gibi türler… Bunlar, kısaca yazınsal türlerdir. Ama bu türler sadece kâğıt üzerinde yazılı kalmaz! Her biri farklı özelliklere, anlatım tekniklerine ve stilistik unsurlara sahiptir. Hadi gelin, bu yazınsal türlerden birkaçını tanıyalım.

Erkekler: “Hadi, Bir Plan Yapıp İşe Koyulalım!”

Erkekler genellikle her durumu çözmeye odaklanır, değil mi? Bir türün ne olduğunu sormak, onların gözünde “Aha, işte burası” diyerek bir strateji geliştirmek gibidir. Yani erkekler için yazınsal türler tıpkı bir yapboz gibi: “Şimdi bunu alacağız, şunu yerleştireceğiz ve işte tamam!”

Bir erkek, yazınsal türleri açıklarken, en basit şekilde çözüm üretmeye çalışır:

“Şiir, işte bu türdür! Kısa, öz, duygusal. Tamam, bu kadar!”

Peki ya denemeler?

“Deneme? Ha, bir düşünce türü. Yazıyorsun, düşünüyorsun, bazen şair gibi bazen filozof gibi oluyorsun. Basit!”

Ve roman?

“Roman, çok uzun. Başlıyor, gelişiyor, sonuçlanıyor. Yani esas mesele uzunluğunda değil, işin içinde çok şey var. Ama çözüm basit: Başla, bitir!”

Erkeklerin yaklaşımında yazınsal türler genellikle bir tür çözüm gereksinimi gibi görünür. Türü tanımladıkları anda çözüm şıklara ayrılır:

1. Şiir: Kısa ama etkili.

2. Roman: Derin, ama bir şekilde yönetilebilir.

3. Deneme: Kafanıza göre yazın!

Bu kadar basit, değil mi?

Kadınlar: “Her Türün Kendi Duygusal Yolculuğu Var!”

Kadınlar ise yazınsal türlere bakarken biraz daha empatik ve ilişki odaklı bir yaklaşım sergilerler. Yazınsal türler onlara sadece birer “form” değil, duygusal bir deneyim gibi gelir. Kadınlar için yazınsal türlerin her biri, bir insanın iç dünyasında bir yolculuk yapması gibidir. Tıpkı bir romanda karakterlerin gelişimi gibi, türlerin de gelişim süreçleri vardır.

Kadınlar için bir türün tanımı genellikle şu şekilde başlar:

“Şiir, bir kalbin derinliklerine inmektir. Kısa, ama her kelimesi duygusal bir yankı yaratır.”

Peki ya roman?

“Roman? Ah, roman bir yolculuktur! O kadar uzun ki, içinde kayboluyorsun. Ama her bir karakterin yaşadığı şeyler seni etkiler. Hem de çok etkiler!”

Deneme?

“Deneme, bir düşüncenin yansımasıdır. Sadece bir yazı değil, bir insanın içindeki felsefeyi, duyguyu keşfettiği bir yoldur.”

Yazınsal türlere yaklaşırken, kadınlar genellikle hissettikleriyle bağlantı kurarlar. Onlar için türler, sadece anlatılacak bir şey değil, anlatmanın biçimidir. Hangi türü seçerseniz seçin, hepsi bir şekilde kendinizle olan ilişkinizi açığa çıkarır.

Yazınsal Türlerin Gelişen Yüzü: Biraz Mizah, Biraz Duygu, Biraz Her Şey!

Yazınsal türler zamanla değişiyor, gelişiyor, evriliyor. Bugün artık sadece klasik türler yok. Kendine özgü türler de oluştu: Bilim kurgu, fantastik, polisiye, tarihî kurgu… Ne ararsanız var! Hatta sosyal medyada bile mikro türler ortaya çıktı. Örneğin, Twitter’daki kısa hikayeler, Instagram’daki görsel yazılar… Teknoloji ve medya dünyasında yazınsal türler iyice çeşitlendi. Kısacası, artık “yazınsal tür” sadece roman ya da şiirle sınırlı değil; tıpkı hayatın kendisi gibi, çok yönlü ve renkli!

Sonuç: Yazınsal Türler, Hepimizin Kendi Hikâyesi

Sonuç olarak, yazınsal türler gerçekten de bir tür gizemli formüller gibi olabilir. Erkekler için bir tür çözüm ve mantık yolu, kadınlar içinse bir duygusal yolculuk ve ilişki biçimidir. Ama aslında hepimiz bu türlerin içinde bir şekilde kayboluyoruz.

Siz ne düşünüyorsunuz?

1. Yazınsal türler hakkında düşünürken, sizin bakış açınız nasıl şekilleniyor?

2. Erkeklerin çözüm odaklı, kadınların ise ilişki odaklı yaklaşımlarını göz önünde bulundurduğumuzda, yazınsal türlerin farklı bakış açıları nasıl ortaya çıkıyor?

3. Modern yazınsal türler (sosyal medya yazıları gibi) klasik türlerden ne kadar farklı?

Hadi, hep birlikte bu konuda düşünelim ve en komik, en yaratıcı yazınsal tür tanımlarınızı paylaşalım!